1 Mei nadert, en daarmee nadert de reeks vertaalde en bewerkte revolutionaire liederen haar climax. Nog twee te gaan voor wij de Dag van de Arbeid vieren!

Dag van de Arbeid? Dag tegen de arbeid, zal je bedoelen! Tegen de claim die de opgelegde loonarbeid op werkers legt! Want laten we niet vergeten: het ging bij de Eerste mei om een strijd voor een kortere arbeidsdag: maximaal acht uren! Daarvoor gingen arbeiders in Chicago de straat op in 1886. In die strijd werden ze door politie beschoten en bestookt en door de staat geëxecuteerd. Die strijd werd gevoerd en gevierd, de in die strijd gevallenen werden herdacht, en daaruit is de viering van 1 Mei geboren.

Een dag tegen de arbeid dus. Zeer passend lanceren we in de aanloop daarom de Werklozenmars! Daar zitten ook weer verhalen aan vast.

Het origineel is geschreven door Mordechai Gebirtig, een Pools-Joodse dichter en schrijver die door de nazi’s vermoord is nadat hij uit het getto van Krakow was gedeporteerd.(1) Gebirtig was lid van de Algemeyner Yidisher Arbeter Bund , de Algemene Joodse Arbeidersbond, kortweg bekend als de Bund. Dat was een organisatie van Joodse arbeiders in vooral Polen, Rusland en de Baltische staten, opgericht in het Russische Tsarenrijk aan het eind van de negentiende eeuw.

De Bund speelde een belangrijke rol in de arbeidersstrijd tussen de Wereldoorlogen, en in het verzet tegen de nazi’s. Zo vochten arbeiders van de Bund zij aan zij met anderen hun heroïsche strijd in het Getto van Warschau. Marek Edelman bijvoorbeeld was een van hen, heeft het overleefd en er een indrukwekkend verslag over geschreven.

Deze Bund vocht dus tegen kapitalisme en fascisme in de landen waar haar leden woorden. Ze vocht voor Joodse emancipatie als zelfstandig onderdeel van arbeidersbevrijding. Ze was nadrukkelijk antizionistisch. Het nazisme, maar ook het Stalinisme, hebben de Bund verpletterd, er zijn nog maar kleine groepjes aanhangers van over. Maar de cultuur ervan leeft! In deze Bund werd flink gezongen, er is een prachtige cultuur van Jiddische arbeidersliederen aan verbonden.(2) EN een aantal van deze liederen worden nog steeds gezongen.

De Arbetslose Marsch is van die liederen er een. We presenteren de Nederlandse bewerking met enorm plezier. De video dus bij deze, en de tekst vindt je op de pagina met teksten van vertalingen en bewerkingen. Enjoy en zing vooral luidkeels mee!

PS: check op de avond voor Koningsdag onze accounts… 😉

Noten:

(1) ‘Mordechai Gebirtig’, op: Music and the Holocaust, https://holocaustmusic.ort.org/places/ghettos/krakow/gebirtigmordechai/

(2) ‘The Bund and Yiddish Revolutionary Songs’, op: Institut Europeen des Musiques Juives, https://www.iemj.org/en/the-bund-and-yiddish-revolutionary-songs/

1 Mei nadert, de Dag van de Arbeid, jaarlijks een dag om de revolte die we nodig hebben te onderstrepen en de solidariteit die we daarvoor nodig hebben van de daken te schreeuwen – en te zingen. Tijd dus voor vurige strijdliederen uit allerlei landen!

Joke is aan het vertalen en bewerken geweest. We presenteren er deze maand een viertal, elke maandag eentje. We hebben voor deze vertalingen/bewerkingen nu een aparte tekstpagina aangemaakt, daar vindt je zowel de eerdere vertalingen/bewerkingen als gaandeweg ook de nieuwere zodra we ze hebben uitgebracht.

De eerste van de nieuwe reeks hebben we al een enkele keer op optredens gedaan: het Kapitalistenlied. Het is een vertaling van Das Kapitalistenlied van Georg Kreisler, een Oostenrijkse zanger en schrijver van kritische satirische liedjes. De tekst vind je dus op die nieuwe pagina. Volgende week de volgende…

Op naar de Eerste Mei, zeg maar dag tegen de arbeid!